دیابت شناسی و راهکارهای طب سنتی و باورهای غلط درباره دیابت

نکات مقدماتی در رژیم غذایی افراد دیابتی

اول از همه شما دیابتی عزیز، این نکات رو در رژیم غذاییت رعایت کن:

اجتناب از پرخوری و درهم خوری و ریزه خواری

پرهیز از گرسنگی طولانی مدت و خوردن غذا به محض اشتهای واقعی

پرهیز از غذاهای کاملاً شیرین، شور و تند

توجه به مزاج در مصرف غذاها، حتی غذاهای مفید و به ظاهر بدون خطر

مصرف حتمی صبحانه به عنوان مهمترین وعده غذایی

کاهش حجم غذای مصرفی و تقسیم آن به چند وعده و میان وعده

مصرف غذاها بیشتر به صورت آبپز و بخارپز

محدود کردن مقدار و دفعات مصرف برنج (نهایت فقط دو روز در هفته)

محدود کردن مصرف کربوهیدرات (نان، برنج، ذرت، کیک و کلوچه، نخودفرنگی و …

من یک دیابتی هستم؛ برای وعده صبحانه، چه چیزایی می‌تونم بخورم؟

نان و غلات سبوسدار به صورت خشک یا برشته مانند نان جو و نان سنگک سبوسدار

شیر بادام

شیرگرم به همراه پودرنارگیل یا پودر پسته

ترید نان جو و شیر گرم

هویج پخته شده

تخم مرغ با زرده عسلی نیم برشت

مربای به، سیب، هویج یا بالنگ بدون شکر و عسل (مانند میوه پخته شده) البته اگر قند شما کنترل شده است، می‌توانید یک ظرف گلاب در کنار خود داشته باشید و قسمت گوشتی مربا را داخل گلاب فرو ببرید تا شیرابه شیرین و اضافی آن گرفته شود و سپس میل کنید.

کره در مقادیر کم

نوشیدن چای ولرم به صورت غیرناشتا، کمرنگ و تازه دم

ماشی (مانند عدسی ولی به جای عدس از ماش استفاده کنید).

چه چیزایی نمی‌تونم برای وعده صبحانه بخورم؟

عدسی

هلیم

شیر و آب سرد (به خصوص در حالت ناشتا)

خیار و گوجه همراه پنیر

نان‌های فانتزی و خمیری

نان سفید مانند لواش

نان جو پف کرده و حجیم

مربا و عسل (مگر با مشورت پزشک)

بیسکویت و شیرینی تهیه شده از آرد سفید

وعده نهار و شام پیشنهادی به افراد مبتلا به دیابت

افراد دیابتی بهتر است هم مقدار و هم تعداد دفعات مصرف برنج را محدود و بیشتر از خوراک‌ها، آش‌ها، سوپ‌ها و خورش‌ها به عنوان غذای مصرفی استفاده کنند، اگر برنج هم درست کردند به صورت آبکش باشد.

منو خورش‌ها

قورمه آلو: گوشت گوسفند، پیاز، لپه، آلو برغانی و شنبلیله

خورش بامیه: گوشت گوسفند، بامیه، پیاز، جعفری، گوجه فرنگی،هویج و لیمو عمانی

خورش لوبیاسبز: پیاز، گوشت گوسفند، لوبیا سبز، هویج

خورشت سیب: گوشت گوسفند یا مرغ، سیب درختی، پیاز، آلو بخارا و کمی گلاب

قورمه آبغوره: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، لپه، اسفناج، تره، شنبلیله و آبغوره

آلو اسفناج: گوشت گوسفند یا مرغ، سیریا پیاز، آلو و اسفناج

خورش ماش: اسفناج، کدو، ماش پوست کنده، غوره، گوشت گوسفند یا مرغ و پیاز

خورشت کدوسبز: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، کدو سبز و غوره

خورش ریواس: گوشت گوسفند یا مرغ، ریواس، نعناع تازه، پیاز و ابغوره

خورش کنگر: پیاز، نعناع، جعفری، گوشت گوسفند، کنگر پاک شده و آبلیمو

قلیه ماهی: ماهی جنوب، پیاز، گشنیز، شنبلیله، سیر و تمرهندی

قلیه کدو: گوشت چرخ کرده، کدو و سیر

ماهی کبابی یا تنوری (ماهی جنوب، ماهی سالمون، ماهی کیلکا)

ماهی شکم پر: ماهی، سیر، جعفری، شوید، نعناع، تره، پودر لیمو عمانی، گردو و رب انار

کوفته: گوشت چرخ کرده، پیاز، تره، جعفری، شنبلیله، زرشک و سماق

مرغ شکم پر: مرغ، پیاز، زرشک، تخم خرفه، اسفناج و سماق

نخوداب: گوشت گوسفند یا مرغ، نخود، پیاز، شوید، گشنیز و ابلیمو

کوفته برنجی: برنج، لپه، گوشت، پیاز، جعفری، زرشک و سماق

خوراک گوشت و آلو بخارا: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز و آلو بخار

کوکوی تره: تره، پیاز و تخم مرغ

منو آش و سوپ‌ها

آبگوشت میوه: گوشت گوسفند یا مرغ، پیاز، لپه، سیب، به، آلو برغانی و دارچین

سوپ جو: جو پوست کنده، گشنیز، شلغم، خرفه، شوید، اسفناج،گوشت مرغ، آلو بخارا، آبغوره و پیاز

سوپ سبزیجات: اسفناج، عناب، پودر بادام، گشنیز، پنیرک، مرزنجوش، آلو برغانی، ریواس، نعناع، جعفری، پیاز، گوشت مرغ و سرکه

آش آلو: گوشت مرغ، سیر، لپه، کدو سبز، خرفه، تره، برنج،گشنیز، سماق و آلو

آش اسفناج: اسفناج، برنج، لپه، سویا، آبغوره، پیاز و نعناع

اشکنه گشنیز و شنبلیله: آرد سبوس دار گندم، شنبلیله، سیر، تخم مرغ، شیره تمرهندی، گشنیز تازه و پیاز

اشکنه رب انار: پیاز، آرد سبوسدار گندم، شنبلیله، رب انار و تخم مرغ

آش خرفه: آرد، نخود، برنج، تخم مرغ، سینه مرغ، پیاز، سیر، بلغور گندم، خرفه و کشک

خوراکی‌های مجاز

ادویه‌ها: سماق، هل، زیره، فلفل، دارچین و زنجبیل، تخم خرفه، پودر آویشن، پودر ترخون (به مقدار کم نه همیشگی)

چاشنی‌ها و طعم دهنده‌ها: رب سیب، رب انار، رب ریواس، رب غوره، غوره، آبغوره، آبلیموتازه، آلوبخارا و آلو سیاه، عصاره تمرهندی، گلاب

سبزیجات: کاهو، گشنیز، شوید، شنبلیله، جوانه ماش، جوانه شبدر، کدوسبز، کرفس، هویج، تره، سیر، اسفناج، ریواس

حبوبات مناسب: ماش و نخود

روغن مناسب: روغن زیتون و بادام شیرین، کمی روغن حیوانی گاوی

گوشت مناسب: گوشت گوسفند، گوشت سی

نه مرغ، ماهی گرم مزاج، میگو

نوبتی هم باشه نوبت میان وعده است

تنقلات: توت خشک، برگه زردآلو،عناب، بادام تازه، فندق، پسته و گردو

میوه‌ها: سیب، گلابی، خرمالو، به، انار، زالزالک و ازگیل، آلبالو، میوه تمرهندی

نوشیدنی‎‌ها: ماءالجبن (آب پنیر)، ماء الشعیر طبی، آب ریواس، شربت ریواس، آب انار، شربت عناب، شربت زرشک و آب زرشک، شیربادام

اگر به دنبال دمنوش‌های مطمئن، تمیز و درجه یک هستید، دمنوش‌های کنجد زیر نظارت پیج طبایع رو بهتون پیشنهاد می‌کنیم:

دمنوش‌ها: دمنوش بابونه شیرازی، دمنوش میوه نسترن، دمنوش گزنه، دمنوش چای کوهی، دمنوش آویشن (البته همگی با مشورت پزشک و متناسب با سطح قندخون و نوع دیابت)

سالاد جوانه‌ها و سبزیجات: جوانه ماش، جوانه شبدر، کمی کاهو، کمی هویج رنده شده، تکه‌های بروکلی (در صورت نداشتن اختلال تیروئیدی)، کمی سافه کرفس، کمی پودر آویشن، شوید و کمی پودر ترخون، آبلیموی تازه و یک تا دوقاشق غذاخوری روغن زیتون (یک ساعت قبل از هر وعده اصلی جهت کنترل اشتها و تمایل به مصرف شیرینی‌جات).

پرهیزات غذایی دیابتی‌ها

افراد مبتلا به دیابت، باید تا حد امکان از مصرف خوراکی‌های زیر پرهیز کنند:

گوشت شتر، بز و گاو

قارچ

باقلا

برنج

سوسیس و کالباس

عدس

گوجه فرنگی خام

هندوانه

ماست و دوغ

غذاهای سنگین و دیرهضم مانند حلیم

بیسکوییت‌ها، شیرینی‌ها و نان تهیه شده از آرد سفید

باورهای نادرست و غلط در دیابتی‌ها

باور (۱)

بسیاری از بیماران گمان می‌کنند که پس از مراجعه به متخصصین طب سنتی و شروع درمان‌های طبیعی و گیاهی، می‌توانند خودسرانه، داروهای شیمیایی خود را قطع کنند.این باور نادرست است، زیرا :

داروهای گیاهی به تدریج و در دراز مدت اثر می‌کنند،

از طرفی گاهی اوقات بیمار با وجود مصرف داروهای شیمیایی قند خون بالا و کنترل نشده‌ای دارند که در این حالت هدف از شروع داروهای گیاهی، کنترل قندخون و جلوگیری از بیشتر شدن داروهای شیمیایی و یا تجویز انسولین می‌باشد.

با توجه به اهمیت بیماری دیابت و عوارض ناشی از آن، از تغییرات خودسرانه داروها، اکیداً خودداری فرمایید.

باور (۲)

برخی از بیماران گمان می‌کنند که اگر مدت طولانی ناشتا بمانند قندخون هم پایین‌تر می‌آید، این باور نادرست است، زیرا:

چرا که در گرسنگی‌های طولانی مدت، بدن جهت پیشگیری از افت قند، از ذخایر قند موجود در کبد که به صورت گلیکوژن ذخیره شده است، در خون آزاد کرده و در نتیجه این احتمال وجود دارد که پس از ناشتا بودن طولانی مدت، قندخون بالاتر نشان داده شود.

زمان مناسب ناشتا بودن برای آزمایش قندخون، ۸ ساعت است.

باور (۳)

برخی افراد گمان می‌کنند که خودشان می‌توانند قندخون را کنترل کنند و نیازی به مصرف مداوم دارو ندارند. این باور هم نادرست است:

این افراد بیان می‌کنند که به محض بالارفتن قندخون، از ترکیباتی استفاده می‌کنند که باعث افت سریع قند می‌شود و بدین صورت قندخون خود را تنظیم می‌کنند.

نکته قابل توجه آن است که «نوسانات قندخون» هم می‌تواند آسیب‌های جدی به بدن برساند و افت شدید و ناگهانی قندخون با استفاده از داروهای گیاهی یا شیمیایی مناسب نمی‌باشد.

باور (۴)

برخی از بیماران گمان می‌کنند که جهت کنترل بیماری دیابت، نیازی به تغییر سبک زندگی ندارند و این امر به تنهایی با مصرف دارو کنترل می‌شود.

اصلاح سبک زندگی در کنترل قندخون بسیار موثر است. فرد دیابتی باید توجه ویژه‌ای به تغذیه، خواب، ورزش، استرس‌های روحی و … داشته باشد.

بی‌خوابی، استرس‌های شدید، بی تحرکی، پرخوری و درهم خوری و … از عواملی هستند که مانع کنترل قندخون می‎‌شوند.

باور (۵)

برخی از بیماران گمان می‌کنند که با حذف وعده غذایی می‌توانند به کنترل قندخون کمک کنند. این باور درست نمی‌باشد، زیرا:

فرد دیابتی باید وعده‌های غذایی منظمی داشته باشد و هیچ وعده غذایی نباید حذف شود.

مهم‌ترین وعده غذایی در این افراد، صبحانه است که باید به طور کامل میل شود.

وعده شام هم به هیچ عنوان نباید حذف شود، بلکه باید غذایی سبک خورده شود.

در ضمن ساعات غذایی منظم در کنترل قندخون، نقش بسزایی دارد.

باور (۶) و مهم‌ترین باور غلط در دیابت

برخی گمان می‌کنند که بیماری دیابت، فقط مختص افرادی است که شیرینی‌جات زیاد مصرف می‌کنند؛ این باور کاملاً غلط است:
چرا که بیماری دیابت یک بیماری مولتی فاکتوریال بوده و عوامل متعددی در بروز آن نقش دارند، از جمله:

ژنتیک

تغذیه

اضافه وزن

بی‌تحرکی

استرس‌های شدید و مداوم

باور (۷)

برخی از بیماران گمان می‌کنند که افراد دیابتی نباید از هیچ نوع شیرینی اسنفاده کنند و بیشتر باید به ترشیجات رو بیاورند یا مواد غذایی که شیرین نیست برای بیماران دیابتی ضرر ندارد؛ این باور نادرست است، زیرا :

برخی از مواد شیرین، تأثیری در بالابردن قند خون ندارند، مانند توت خشک که در افراد دیابتی مناسب است.

از طرفی مداومت بر مصرف ترشیجات با تأثیر بر عملکرد سیستم گوارشی و کبد در درازمدت می‌تواند باعث بالارفتن قندخون شود.

طبق تحقیقات انجام شده، انار ترش، گوجه سبز، کیوی و لیموترش می‌توانند در برخی افراد مستعد، قندخون را بالا ببرند.

برخی موادغذایی سبب تولید مواد زائد در بدن می‎‌شود که این امتلاء همانطور که قبلاً گفتیم می‌‌تواند سبب ایجاد سندرم متابولیک و دیابت شود؛ پس اگر در مصرف ماده غذایی شک دارید حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

باور (۸)

برخی از بیماران گمان می‌کنند که مصرف شیرینی‌های طبیعی مانند عسل و خرما و … برای افراد مبتلا منعی ندارد و تنها باید از شیرینی‌های مصنوعی پرهیز کنند ؛ اما این باور درست نیست؛ زیرا:
هر ماده شیرینی می‌تواند سبب افزایش قند شود، البته واکنش بدن‌ها ممکن است متفاوت باشد، اما در هر حال، همه افراد مبتلا به دیابت باید در محدوده مجاز و زیر نظر پزشک، مواد حاوی قند را مصرف کنند تا دچار مشکل نشوند.
باور (۹)

برخی از بیماران گمان می‌کنند یک نوع گیاه یا یک نوع درمان گیاهی برای همه بیماران مناسب و قابل اجراست.
واقعیت این است که بر مبنای طب ایرانی، گاهی برای درمان مستقیماً از گیاهان کاهنده خون استفاده نمی‌شود و همه گیاهان هم برای هم افراد مناسب نیست، چه بسا برخی گیاهان برای برخی افراد عوارض کبدی یا کلیوی به همراه داشته باشد.

باور (۱۰)

برخی از بیماران گمان می‌کنند که همه افراد

دیابتی می‌توانند از کدو، خیار و کاهو و …برای تنظیم قندخون استفاده کنند چون کالری کمی داشته و فاقد قند هستند، اما این باور نادرست است، زیرا:
درست است که این خوراکی‌ها، کالری کمی دارند اما از منظر طب ایرانی دارای مزاج سرد و مرطوب هستند و افراد دیابتی دارای مزاج سرد و تر ممکن است با مصرف این موارد نه تنها نتوانند قند خود را کنترل کنند بلکه امکان دارد به دلیل این که این مواد تا حدودی متابولیسم بدن افراد را پایین می‌آورند قند خون این افراد افزایش یابد.
پس افراد دیابتی باید با توجه به نوع مزاج خود اقدام به درمان و مصرف مواد خوراکی نمایند.

مصرف ‌عسـݪ در دیابٺـی ها

در مورد عسـل برای بیماران دیابتی هم عرض ڪنم دو علـت اسٺ ڪه منجر مـیشود عسـل در همه افراد دیابتۍ درڪنترل ۅدرمـان #دیابت ڪمڪ نکند：

جنــس ۅمرغوبیـت عسـڸ

مـزاج ۅخلـط درگیر در دیـابـت

توجه

در دیـابت نوع سـرد عمومـا عسـل پاسـخ مثبت میدهد امادر دیابت گرم عموما عسل به تنهایی موجب افزایش دیابت وقند میشود.

🔹در افراد دارای دیابت گرم میشود از عسل بصورت °سرکنگبین° استفاده کرد.

مریم گلی و دیابت

درمورد اثربخشی مریمگلی بر بیماری دیابت ، توافق گسترده‌ای وجود دارد.

این گیاه عصاره‌ها و مواد شیمیایی خاصی دارد که اثر داروهایی را تقلید می‌کنند که به‌طور معمول برای کنترل دیابت تجویز می‌شوند.

به‌نظر می‌رسد، مریم گلی آزادسازی گلوکز ذخیره‌شده در کبد را منظم و از نوسانات شدید #قندخون جلوگیری می‌کند.

به‌همین‌دلیل به جلوگیری از بروز دیابت نوع ۲ کمک می‌کند یا دست‌کم، اگر فرد قبلا دچار این بیماری شده باشد، آن را کنترل می‌کند.

بروکلی؛ سلاح مخفی در برابر دیابت نوع ۲
‏
«ﺳﻮﻟﻔﻮﺭﺍﻓﺎﻥ‏» موجود در کلم بروکلی موجب پیشگیری ازابتلا به دیابت نوع ۲ می شود!

سایر خواص:

▫️ضدالتهاب

▫️پیشگیری سرطان

▫️تقویت سیستم ایمنی