خواص گیاه دارویی آنغوزه در طب سنتی

خواص و فواید گیاه دارویی آنغوزه در طب سنتی

آنغوزه، یک گیاه دارویی مهم از خانواده چتریان است که خواص فراوانی دارد. این گیاه به نام‌های خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما شناخته می‌شود و به دلیل ویژگی‌های خاصش در طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

گیاه آنغوزه بوته‌ای بزرگ، علفی و چند ساله است که گاهی ارتفاع آن به ۲٫۵ متر هم می‌رسد. ساقه‌ی آن ضخیم و محکم است و سطح آن خشن می‌باشد. برگ‌های آن بسیار بزرگ و ضخیم هستند و طول آن‌ها به ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد. گل‌های آنغوزه زرد رنگ و به صورت گل آذین چتری در انتهای ساقه قرار دارند.

میوه‌های آنغوزه دوفندقه‌ای، بیضی‌شکل و مسطح هستند. از ریشه و قاعده ساقه این گیاه ماده‌ای به نام اولئوگم رزین به دست می‌آید که به آنغوزه معروف است. این ماده ابتدا شیری رنگ است و مزه‌ای تند و تلخ و بویی بد و متعفن دارد که باعث تهوع می‌شود، به همین دلیل از قدیم به نام مدفوع شیطان شناخته شده است.

تاریخچه و کاربردهای آنغوزه

رزین آنغوزه در گذشته به عنوان خلط‌آور، ضدنفخ، ضد اسپاسم روده‌ای و به صورت شیاف برای بهبود قولنج استفاده می‌شده است. همچنین در گذشته برای فراری دادن حیوانات وحشی همچون سگ و گربه از این گیاه استفاده می‌کردند. در درمان‌های عامیانه، آنغوزه برای قطع قاعدگی، آسم، تشنج، خروسک، جنون و حتی سرطان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در حال حاضر، این گیاه بیشتر به عنوان رایحه در عطریات مورد توجه است.

آنغوزه طعمی قوی‌تر از پیاز یا سیر دارد و به شکل گم رزین یا محلول در داروخانه‌ها و فروشگاه‌های مواد غذایی سالم به فروش می‌رسد. همچنین گاهی در شکلات‌ها، نوشابه‌ها، چاشنی‌ها و سس‌ها به عنوان طعم‌دهنده به کار می‌رود.

خرید محصولات طبیعی و ارگانیک

ترکیبات مهم آنغوزه

آنغوزه حاوی تعدادی ترپن و مواد محلول در چربی است که هنوز به طور کامل شناسایی نشده‌اند. این گیاه همچنین دارای ۲۰ درصد اسانس، ۶۵ درصد رزین و حدود ۲۵ درصد صمغ می‌باشد. رزین آنغوزه به عنوان خلط‌آور، ضدنفخ، ضد اسپاسم روده‌ای و به صورت شیاف برای بهبود قولنج شناخته شده است. همچنین از سوسپانسیون آن برای فراری دادن سگ‌ها، گربه‌ها و دیگر حیوانات وحشی استفاده می‌شود.

داروشناختی و اثرات مهم

تا کنون مطالعات کلینیکی برای مشخص شدن اثرات درمانی آنغوزه انجام نشده است، اما در یک مطالعه بر روی موش‌های آزمایشگاهی، مشخص شده که این گیاه تاثیری بر پایین آوردن کلسترول سرم ندارد. همچنین، استفاده از عصاره الکلی (تنتور) آنغوزه در برخی مطالعات، نشان داده است که این عصاره خاصیت سمیت سلولی علیه لنفومای سلول‌های سرطانی و لنفوسیت‌های انسانی دارد.

طریقه و میزان مصرف آنغوزه

• مقدار مصرف روزانه:
  • ۰٫۳ تا ۱ گرم در سه نوبت (جمعاً ۰٫۹ تا ۳ گرم در روز)
  • تنتور: ۲ تا ۴ میلی‌لیتر در روز، که می‌توان این مقدار را در دو یا سه نوبت مصرف کرد.

سمیت و عوارض جانبی

مصرف خوراکی آنغوزه در بزرگسالان معمولاً سمیتی ندارد، ولی در کودکان ممکن است باعث مسمومیت شود. در حد مصرف درمانی، عارضه خاصی گزارش نشده، ولی مصرف زیاد آن می‌تواند به بروز اسهال، نفخ، سوزش هنگام ادرار، سوزش معده، سردرد، گیجی و حتی تشنج منجر شود. همچنین، صمغ آنغوزه ممکن است باعث درماتیت‌های پوستی گردد.

از آنجا که آنغوزه دارای خاصیت قاعده‌آور است، مصرف زیاد آن ممکن است موجب سقط شود. بنابراین، مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.

همچنین، کومارین‌های موجود در اولئوگم رزین آنغوزه ممکن است با داروهای ضدانعقاد تداخل کنند.

موارد منع مصرف

• زنان باردار
• زنان شیرده
• کودکان

مهم‌ترین اثرات گزارش شده آنغوزه

• حساسیت‌زا
• ضد درد
• ضد چسبندگی پلاکت‌ها
• ضد عفونی‌کننده
• ضد اسپاسم
• ضد تومور
• تقویت‌کننده قوای جنسی
• ضد نفخ
• محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS)
• هضم‌کننده
• ادرارآور
• شیرافزا
• خلط‌آور
• قارچ‌کش
• کاهش دهنده پرفشاری خون
• مسهل
• موتاژنیک
• محرک تنفسی
• مسکن
• تقویت‌کننده معده
• محرک
• تقویت‌کننده رحم
• کرم‌کش

نکات قابل توجه در مورد آنغوزه

1. گونه‌های مختلف آنغوزه: آنغوزه از گونه‌های مختلفی به دست می‌آید که مهم‌ترین آن‌ها فرولافوئتیدا و فرولا آلیاسئا هستند.
2. بوی تند و ترکیبات گوگردی: بوی شدید آنغوزه که مشابه سیر است، به دلیل وجود ترکیبات گوگرددار در آن می‌باشد.
3. روش برداشت آنغوزه: برای استخراج آنغوزه از گیاه، قسمت پایین ساقه (یا همان یقه گیاه) از فصل بهار به بعد برش داده می‌شود تا اولئوگم رزین (آنغوزه) به صورت شیرابه از گیاه تراوش کند. این ماده پس از سفت شدن، جمع‌آوری و فرآیند برداشت تکرار می‌شود. فرآیند برداشت ممکن است تا دو ماه ادامه یابد. نوع مرغوب‌تر آنغوزه، نوع اشکی آن است که به رنگ‌های زرد تا قهوه‌ای تیره می‌باشد.
4. مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران: آنغوزه با توجه به خواص دارویی و صنعتی آن، یکی از اقلام مهم صادراتی ایران است. خریداران این گیاه با استفاده از روش‌های پیچیده، مواد ارزشمندی مانند اسانس، رزین و صمغ آن را استخراج می‌کنند و در صنایع مختلف از جمله دارویی، بهداشتی، آرایشی و صنعتی استفاده می‌شود. تهیه آنغوزه به دلیل زمان‌بر بودن، قیمت نسبتاً بالایی دارد.
5. نام جهانی آنغوزه: در تجارت جهانی، آنغوزه با نام آزافتیداگم شناخته می‌شود. ایران به عنوان منشأ جغرافیایی این گیاه در کتب قدیمی ذکر شده و در گذشته بزرگ‌ترین تأمین‌کننده آن در جهان بوده است. البته، گیاه تولیدکننده آنغوزه در برخی قسمت‌های افغانستان نیز یافت می‌شود، اما وسعت آن در ایران بیشتر است.

خواص آنغوزه به طور خلاصه

1. کشتن کرم‌ها: برای کشتن کرم‌های داخل باغچه، مقداری آنغوزه را در پارچه‌ای گذاشته و داخل آب آبیاری قرار دهید.
2. محرک نیروی جنسی: آنغوزه به عنوان یک محرک نیروی جنسی شناخته شده است.
3. ادرارآور و ضد سوزش ادرار: آنغوزه به عنوان ادرارآور و ضد سوزش ادرار عمل می‌کند.
4. برطرف کننده بلغم: این گیاه به برطرف کردن بلغم و مواد زائد در بدن کمک می‌کند.
5. هضم‌کننده غذا: آنغوزه به هضم بهتر غذا کمک کرده و مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد.
6. درمان رماتیسم، نقرس و سیاتیک: برای درمان رماتیسم، نقرس و سیاتیک مفید است.
7. درد کمر و مفاصل: آنغوزه به تسکین دردهای کمر و مفاصل کمک می‌کند.
8. درمان بیماری‌های سینه: برای درمان بیماری‌های تنفسی از جمله آسم و ذات‌الریه مؤثر است.
9. دم کرده انجدان رومی: انجدان رومی که از خانواده آنغوزه است، به تمیز کردن خون کبد کمک می‌کند.
10. درمان تب‌ها: آنغوزه برای درمان تب‌ها مفید است.
11. درمان بواسیر: آنغوزه به عنوان درمان‌کننده بواسیر شناخته شده است.
12. درمان سرفه و سرماخوردگی: برای درمان برونشیت، سرفه و سرماخوردگی مفید است.
13. رفع سموم جانوران سمی: خوردن آنغوزه به رفع سموم جانوران سمی کمک می‌کند.
14. کاهش فشار خون: آنغوزه به کاهش فشار خون کمک می‌کند.

تعیین وقت حضوری با حکیم دکتر محمد حامد اسکندری ، درمان بیماری ها در طب سنتی  32324045-026

جهت مشاوره درمان بیماری ها در طب سنتی با شماره مستقیم حکیم اسکندری 09122070671 تماس حاصل فرمایید
و یا در پیام رسان های واتس آپ و ایتا سوالات خود را مطرح نمایید

برای مطالعه بیشتر مقالات طب سنتی بر روی لینک زیر کلیک کنید

مقالات طب سنتی

خرید اینترنتی گلاب های اصل ، خالص ، سنتی و صادراتی 

خرید آنلاین گیاهان دارویی کوهی ( کم یاب و نایاب)

خرید آنلاین عرقیات گیاهی اصل

محصولات آرایشی و بهداشتی گیاهی (مزرعه سبز اسکندری)

فروشگاه اینترنتی مزرعه سبز اسکندری

خرید اینترنتی عطر و رایحه های  گیاهی و طبیعی 

خرید اینترنتی روغن های گیاهی و دانه ایی ، درمانی و ماساژ 

خرید اینترنتی ظروف سنتی (ظروف سفالی ، ظروف مسی ، ظروف سنگی)