مفهوم سنتی مزاج در طب سنتی حکیم اسکندری

آیا مفهوم مزاج معادل امروزی دارد؟ همانطور که می‌دانید هر علم و مکتبی یک سری اصول و پایه برای خودش دارد و فاکتور مهمی که باعث تمایز طب سنتی ایرانی از طب نوین می‌شود همان دیدگاه مزاجی آن است.

هرچند مفهوم مزاج مفهومی کهن و هماهنگ با مبانی طب سنتی ایرانی است و به طور مستقیم به اصطلاح مزاج و تقسیم بندی به مزاج‌های مفرد و مرکب در کتاب‌های مرجع پزشکی اشاره نشده، اما می‌خواهیم ببینیم آیا می‌شود مفهوم مزاج را برپایه اصول و اصطلاحات مورد تأیید علوم تجربی امروزی بازتعبیر کرد؟

تعبیرات امروزی از مزاج‌

با مروری بر مباحث مطرح در پزشکی مدرن که به نحوی به بحث مزاج نزدیک‌اند و بررسی سیستم سردی و گرمی غذا و این که چه تأثیری بر سیستم و متابولیسم بدن دارند و چرا مصرف برخی غذاها مثه زنجبیل و فلفل در بدن علائم گرمی و مصرف غذاهایی مثه خیار و ماست در بدن سردی ایجاد می‌کند چهار تئوری جهت بیان معادل امروزی مفهوم مزاج مطرح می‌شود:

۱) تئوری و تعبیر اول (تفاوت سطح پاسخ سیستم خودکار عصبی)

مواد غذایی با ورود به بدن بر عملکرد سیستم خودکار عصبی (سیستم اعصاب اتونوم) اثر گذاشته و آن را فعال می‌کنند؛ این سیستم از نظر آناتومیکی و عملکردی به دو بخش سمپاتیک و پاراسمپاتیک تقسیم می‌شود که از نظر علمی ثابت شده است که:

غذاهای گرم بر سیستم اعصاب سمپاتیک تأثیر گذاشته و علائم گرمی ظاهر می‌شود.

و غذاهای سرد سیستم پاراسمپاتیک را فعال می‌کنند و علائم سردی ایجاد می‌‎شود.

پس:

افراد گرم مزاج دارای فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک بیشتر و سیستم عصبی پاراسمپاتیک کمتری از افراد سردمزاج اند.

۲) تئوری و تعبیر دوم (تفاوت میزان ترشحات هورمون های تیروئیدی)

مواد غذایی ترشحات غدد درون ریز مانند تیروئید را تحت تأثیر قرار می‌دهند:

مواد غذایی گرم ترشحات هورمون تیروئید را زیاد می‌کنند.

و مواد غذایی سرد این ترشحات را کم می‌‎کنند.

با خوردن مواد غذایی با مزاج گرم علائمی که در بدن ظاهر می‌شود بیشتر شبیه پرکاری تیروئید است.

و با خوردن مواد غذایی با مزاج سرد علائمی که در بدن ظاهر می‌شود بیشتر شبیه کم کاری تیروئید است

پس:
غده تیروئید افراد سردمزاج فعالیت کمی دارد، که به تبع آن متابولیسم پایه (سوخت وساز پایه) پایینی دارند.

در مقابل، غده تیروئید افراد گرم مزاج فعالیت زیادی داره، که درنتیجه متابولیسم پایه بالاتری از افراد معمولی دارند.

۳) تئوری و تعبیر سوم (تفاوت میزان ترشحات غدد فوق کلیوی)

مواد غذایی ترشحات برخی از غدد درون ریز مانند غدد فوق کلیوی را هم تحت تأثیر قرار می‌دهند:

مواد غذایی با مزاج گرم باعث کــاهش تـرشح هــورمون کورتیکواستروئید از غدد فوق کلیوی می‌شوند.

مواد غذایی با مزاج سرد باعث افزایش تـرشح هــورمون کورتیکواستروئید از غدد فوق کلیوی می‌شوند.

پس:

افراد گرم مزاج دارای فعالیت سمپاتیک فوق کلیوی و کورتیکوستروئید فوق کلیوی کمتری در مقایسه با افراد سرد مزاج هستند.

۴) تئوری و تعبیر چهارم (تفاوت میزان ترشحات آنزیم های گوارشی)

مواد غذایی با ورود به بدن آنزیم‌های گوارشی را تحت تأثیر قرار می‌دهند:

مواد غذایی با مزاج گرم ترشحات این آنزیم‌ها را زیاد می‌کنند.

و مواد غذایی با مزاج سرد ترشحات این آنزیم‌ها را کم می‌کنند.

حرف پایانی

تئوری‌ها و تعبیرات مختلفی در زمینه معادل سازی مفهوم مزاج با اصطلاحات امروزی طب نوین مطرح است، اما آنچه که بیشتر از همه واجد اهمیت است توجه بیشتر به دیدگاه مزاجی است، چرا که مزاج به ما در تشخیص و پی بردن به نکاتی که در طب جدید ممکن است توجیهی برای آن‌ها وجود نداشته باشد و همچنین در برگرداندن تعادل به عملکرد بدن، کمک شایان توجهی به ما می‌‎نماید.

تعیین وقت حضوری با حکیم دکتر محمد حامد اسکندری ، درمان بیماری ها در طب سنتی  32324045-026

جهت مشاوره درمان بیماری ها در طب سنتی با شماره مستقیم حکیم اسکندری 09122070671 تماس حاصل فرمایید
و یا در پیام رسان های واتس آپ و ایتا سوالات خود را مطرح نمایید

برای مطالعه بیشتر مقالات طب سنتی بر روی لینک زیر کلیک کنید

مقالات طب سنتی

خرید اینترنتی گلاب های اصل ، خالص ، سنتی و صادراتی 

خرید آنلاین گیاهان دارویی کوهی ( کم یاب و نایاب)

خرید آنلاین عرقیات گیاهی اصل

محصولات آرایشی و بهداشتی گیاهی (مزرعه سبز اسکندری)

فروشگاه اینترنتی مزرعه سبز اسکندری

خرید اینترنتی عطر و رایحه های  گیاهی و طبیعی 

خرید اینترنتی روغن های گیاهی و دانه ایی ، درمانی و ماساژ 

خرید اینترنتی ظروف سنتی (ظروف سفالی ، ظروف مسی ، ظروف سنگی)